Analizë e marrë nga CNN
Kur Xi Jinping, Vladimir Putin dhe Kim Jong Un u shfaqën së bashku në një tapet të kuq në Pekin të mërkurën, krijuan një pamje të fuqishme uniteti kundër Perëndimit por një pamje që, sipas analistëve, nuk arriti të provonte atë që Xi e quajti ngritjen “të pandalshme” të Kinës si një udhëheqëse globale.
Edhe pse të tre vendet dërguan një mesazh të qartë retorik, disa analistë i thanë CNN-it se nuk panë asgjë që të zgjidhte debatin e kahershëm në komunitetin amerikan të inteligjencës mbi pyetjen nëse të tre duhet të konsiderohen si një “bllok” që vepron në harmoni, apo thjesht si tre kundërshtarë të Perëndimit që bashkëpunojnë vetëm kur u leverdis.
Nuk pati gjithashtu shenja të jashtme për ndonjë ndryshim thelbësor në bashkëpunimin e mbrojtjes mes tyre, diçka që është vëzhguar nga afër nga zyrtarët amerikanë të sigurisë, sidomos pasi Koreja e Veriut ka filluar të ofrojë trupat e saj për të luftuar në emër të Rusisë në luftën e Moskës kundër Ukrainës.
“Deri tani, i ashtuquajturi Boshti i Trazirës ka qenë kryesisht dypalësh,” tha Beth Sanner, ish-zyrtare e lartë e inteligjencës dhe analiste kontribuuese në CNN. “Kjo ishte në të vërtetë një shfaqje përpara kamerave, e drejtuar drejtpërdrejt ndaj SHBA-së dhe aleatëve të saj aziatikë. Por mbuloi me letër tensionet e nënkuptuara, sidomos mes Kinës dhe Koresë së Veriut… Dyshoj se kjo do të shndërrohet në një bashkëpunim real trepalësh.” shtoi më tej ajo.
Tre udhëheqësit u shfaqën së bashku, duke biseduar në mënyrë miqësore, përpara një parade të madhe ushtarake në Pekin, që shënonte 80-vjetorin e dorëzimit të Japonisë në Luftën e Dytë Botërore, një ngjarje prestigjioze për Kinën, ku morën pjesë udhëheqës nga 26 vende, mijëra trupa dhe më shumë se 50 mijë spektatorë.
Presidenti Donald Trump, në një postim në Truth Social, i akuzoi ata se po “komplotonin” kundër Shteteve të Bashkuara.
“E kuptova pse po e bënin, dhe shpresonin që unë po shikoja, e në fakt unë po shikoja,” tha Trump për këtë ngjarje.
Ndërsa Putini e ka përqafuar Kimin për ndihmën e tij, Xi i Kinës mbetet i kujdesshëm ndaj diktatorit të paparashikueshëm. Kur ministri rus i mbrojtjes vizitoi Phenianin për të marrë pjesë në një paradë ushtarake në vitin 2023, kjo u pa gjerësisht si një sinjal formal nga Moska se e pranon Korenë e Veriut si shtet bërthamor.
“Xi ende nuk e ka dhënë vulën e plotë të aprovimit,” tha Syd Seiler, ish-zyrtar i lartë i inteligjencës i specializuar për Korenë e Veriut. “Mendoj se për Xi kjo mbetet disi më e kufizuar,” tha ai, ndërkohë që gjithsesi dërgon mesazhin se Kina e pranon marrëdhënien në rritje mes Rusisë dhe Koresë së Veriut dhe nuk mund të llogaritet që të ndihmojë në prishjen ose dobësimin e saj.
Parada pasoi një samit rajonal në Tianjin aty pranë, i cili u kryesua nga një sërë marrëveshjesh ekonomike dypalëshe mes Indisë dhe Kinës. Rusia dhe Kina, të martën, arritën gjithashtu një marrëveshje kornizë për një gazsjellës të ri nga Rusia në Kinë. Edhe pse mbeten shumë detaje për t’u dakorduar, memorandumi tregon gatishmërinë e Kinës për të vazhduar të sfidojë përpjekjet perëndimore për të izoluar ekonomikisht Rusinë pas pushtimit të saj të Ukrainës në vitin 2022.
Gjithsesi, analistët thanë se parada ishte një shfaqje vizuale mbresëlënëse e forcës ushtarake. Kina është në proces të zgjerimit dhe modernizimit të ushtrisë së saj dhe të mërkurën zbuloi një gamë të fuqishme armësh të reja, përfshirë raketa balistike ndërkontinentale, një raketë hipersonike lundruese dhe dronë.
Ishte një përpjekje e qartë për të demonstruar ngritjen e Kinës në skenën botërore, një ngritje që Ely Ratner, ish-zyrtar i Pentagonit gjatë administratës Biden dhe specialist për Indo-Paqësorin, tha se është projektuar qartësisht për të zëvendësuar Shtetet e Bashkuara. Sanner e quajti “një shfaqje të fuqishme të fuqisë së butë dhe të fortë të Kinës që nxori në pah vizionin e Kinës për një rend alternativ me Kinën të pandalshme në krye.”
Por Sanner dhe Ratner paralajmëruan kundër vlerësimeve të ekzagjeruara për suksesin e Xi-së në paraqitjen e Kinës si një udhëheqëse globale.
“Japonezët nuk ishin aty, europianët nuk ishin aty, Kryeministri indian Narendra Modi ishte në samitin e Tianjinit, por u largua përpara paradës, gjë që mendoj se nuk ishte rastësi,” tha Ratner. “Po, Kina ka gjithnjë e më shumë ndikim tek koalicioni anti-amerikan, anti-perëndimor por ky sërish përjashton shumicën e ekonomive dhe ushtrive më të rëndësishme në botë.”
“Është një tablo më e përzier sesa thjesht: Kina po fiton dhe Amerika po humb,” tha ai.