Në këtë vend, zhurma nuk është më pasojë, por strategji. Ajo nuk lind nga përplasja e fatit me ligjin, por projektohet me daulle shteti, me kamera propagande, me sirena betoni dhe me grykë mikrofonësh. Dhe ndonëse vishet si aksion, si pastrim, si rikthim i rendit, në thelb mbetet një ritual i vjetër ballkanik: perde tymi për të fshehur skenën e vërtetë. Një dramë që nuk duhet parë.
Mjafton të ndjekësh kalendarin e këtij korriku që kaloi. Muaji nisi me shembjen e gurëve në Theth, atje ku natyra është e vetmja pasuri që shteti nuk ka arritur ta tjetërsojë ende. Eskavatorët u ngjitën në mal për të dhënë një mesazh të zhurmshëm: se ligji ekziston. Por në vend që t’i kthehej prona banorit, iu shemb çatia. Në vend që të hetohej shkelësi, u dënua viktima. Ndërkohë, në jug, resortet rriten mbi rërë pa pronar, pa plan, por me një firmë nga lart; një firmë që nuk pyet, por vendos.
Menjëherë pas kësaj, nisi vala e dytë: lirimi i hapësirave publike nëpër qytete. U pastruan trotuaret, sheshet, cepat e mbushur me ndërtime të vogla. Por zhurma e karrotreceve që tërhiqnin biçikletën e një të moshuari u shoqërua me heshtjen e pazarit tjetër: kioskat e një prej pronarëve më të njohur të medias shqiptare nuk u prekën me dorë, edhe pse ato ekzistojnë kudo në kryeqytet, si kërpurdha pas shiut. Rend në shërbim të klientit.
Fushata e tretë goditi lavazhet. U prishën, u çmontuan, u shpallën plagë urbane. Por askush nuk tregoi si linden e si u rritën këto objekte të paligjshme. Askush nuk foli për licencat e dhëna me sy mbyllur, për ryshfetin e heshtur që rrjedh ndërmjet bashkive dhe grupeve të interesit. Lavazhi ishte simbol i diçkaje më të thellë: një ekonomi që jeton jashtë ligjit, por nën hijen e pushtetit.
Pastaj filloi “hapja e segmenteve rrugore”. Tirana u kthye në kantier të përjetshëm. Buldozerë, shirita të verdhë, zhurmë, trafik, kamera. Një qark vicioz, që prodhon lodhje dhe harresë. Mes zhurmës nuk dëgjon dot pyetjet: përse nuk u bë kjo më parë? Kush i zuri këto rrugë? Kush i lejoi?
I fundit, me më shumë bujë, doli drafti i ri i Kodit Penal. Jo për të forcuar drejtësinë. Jo për të ndëshkuar korrupsionin. Por për të vënë nën kontroll fjalën. Kritika. Gazetarin. Për të dënuar më shumë fjalën sesa krimin. Një kod që duket sikur ndëshkon jo padrejtësinë, por zërin që e denoncon atë.
Të gjitha këto ndodhën brenda një muaji. Të gjitha të organizuara. Të gjitha të pasuara nga heshtje për çështjet që vërtet lëngojnë: pasuritë e pajustifikuara, koncesionet që s’mbajnë emër, kullat e dhëna me vendime që askush nuk i ka parë, zhdukja e pronës publike, dhe drejtësia që hesht për gjithçka që vjen nga lart.
Prandaj pyetja nuk është “pse ka kaq shumë zhurmë?”, por: “çfarë po mbulohet me këtë zhurmë?”. Dhe përgjigjja është e dhimbshme, por e thjeshtë: pushteti e ka frikë qetësinë. Sepse në qetësi dëgjon. Dhe kur dëgjon, kupton. Kupton sesi është kapur shteti. Sesi drejtësia është kthyer në dekor. Sesi paratë lëvizin pa gjurmë, dhe populli pa zë.
Zhurma është maska. Frika është aktori. Qetësia është gjykatësi. Dhe ai që e ka frikë gjykimin e qetësisë, ka shumë për të fshehur.