“Këta dy amerikanë të mrekullueshëm do të hapin rrugën për administratën time që të shkatërrojë burokracinë qeveritare, të zvogëlojë rregulloret e tepërta, të shkurtojë shpenzimet e panevojshme dhe të ristrukturojë agjencitë federale,” tha Trump në një deklaratë. Emërimi i Ramaswamy-t dhe veçanërisht i Musk-ut, i cili drejton kompani që kanë kontrata fitimprurëse me qeverinë, ngre menjëherë pyetje për konfliktet e mundshme të interesit. Nuk është menjëherë e qartë se si do të funksionojë departamenti – për të cilin Trump tha se do të “ofrojë këshilla dhe udhëzime nga jashtë Qeverisë” – dhe nëse një Kongres i kontrolluar tërësisht nga republikanët do të kishte dëshirën për të miratuar një ndryshim kaq të madh në shpenzimet dhe funksionimin e qeverisë.
Trump kishte propozuar krijimin e një komisioni për efikasitetin e qeverisë si pjesë e një serie planesh të reja ekonomike që ai prezantoi në fillim të shtatorit. Në atë kohë, ai tha se Musk kishte pranuar ta drejtonte atë nëse ai do të rikthehej në Shtëpinë e Bardhë.
Deklarata e Trump-it të martën në mbrëmje citonte Musk-un duke thënë se “kjo do të shkaktojë një tronditje në sistem dhe do të prekë të gjithë ata që përfshihen në shpërdorimin e burimeve qeveritare, që janë shumë njerëz!”
Ramaswamy iu përgjigj veçmas në X me një slogan që shpesh përdorte gjatë fushatës së tij presidenciale për të kërkuar eliminimin e agjencive federale, duke shkruar: “MBYLLE!” (SHUT IT DOWN).
Në fushatën e tij, Trump e prezantoi komisionin për efikasitetin e qeverisë si një mënyrë për të reduktuar shpenzimet qeveritare. “Si veprim i parë, ky komision do të zhvillojë një plan veprimi për të eliminuar plotësisht mashtrimet dhe pagesat e gabuara brenda gjashtë muajve,” tha ai në shtator. “Kjo do të kursejë triliona dollarë.”
Ramaswamy, i cili më parë kishte sfiduar Trump-in në primaret presidenciale republikane para se ta mbështeste atë në janar, e kishte bërë reduktimin e shpërdorimit të fondeve qeveritare një nga shtyllat kryesore të platformës së tij politike.
Vitin e kaluar, Ramaswamy – i cili kishte premtuar gjatë fushatës elektorale të eliminonte FBI-në, Departamentin e Arsimit dhe Komisionin e Rregullatorëve Bërthamorë, gjë që do të largonte mijëra punonjës federalë nga puna – publikoi një dokument të bardhë që përshkruante një kornizë ligjore që, sipas tij, do t’i lejonte presidentit të eliminonte agjencitë federale të zgjedhjes.
Musk, nga ana e tjetër, ndërsa mbështeste Trump-in gjatë fushatës elektorale, tha se do të propozonte një reduktim masiv të rregulloreve qeveritare, për të cilat është ankuar prej kohësh. CEO i Tesla-s dhe SpaceX-it ka sugjeruar gjithashtu një sistem vlerësimi që kërcënon me largim nga puna për punonjësit që shpërdorojnë fonde dhe ka propozuar ofrimin e paketave të mira të kompensimit për punonjësit qeveritarë që largohen nga puna.
Musk së pari i sugjeroi Trump-it formimin e një komisioni për efikasitetin e qeverisë dhe emërimin e tij në të gjatë një bisede në gusht midis tyre që u zhvillua në X. Trump iu përgjigj, “Do të më pëlqente.”
Disa ditë më vonë, Musk postoi në X një imazh të tij në një podium të quajtur Departamenti i Efikasitetit të Qeverisë dhe D.O.G.E., emri i mem-it dhe kriptomonedhës së preferuar të Musk-ut. “Jam i gatshëm të shërbej,” shkroi ai.
Të martën, ai premtoi në X se një zyrë e tillë do të publikonte të gjitha veprimet e saj online për transparencë dhe bëri shaka për një “tabelë për shpenzimet më të çmendura të taksave tuaja.”
Puna e departamentit, tha Trump në deklaratën e tij, do të përfundojë jo më vonë se 4 korriku 2026. “Një qeveri më e vogël, me më shumë efikasitet dhe më pak burokraci, do të jetë dhurata perfekte për Amerikën në 250-vjetorin e Deklaratës së Pavarësisë. Jam i bindur se do të kenë sukses!”
Dyshime rreth mundësisë së shkurtimit të 2 trilion dollarëve shpenzime
Musk, i cili shkurtoi stafin pasi bleu Twitter-in – tani X – në vitin 2022, ka përqafuar idenë e të qenit “Sekretari i Shkurtimit të Kostove,” siç e quajti Trump në një intervistë për Fox News muajin e kaluar.
I pyetur nga bashkëkryetari i ekipit të tranzicionit Trump-Vance, Howard Lutnick, në një tubim muajin e kaluar se sa mund të shkurtonte nga buxheti kombëtar prej 6.5 trilion dollarësh, Musk u përgjigj: “Epo, mendoj se mund të bëjmë të paktën 2 trilion dollarë.”
“Paratë tuaja po shpërdorohen dhe Departamenti i Efikasitetit të Qeverisë do ta rregullojë këtë,” tha Musk në tubimin në Madison Square Garden në New York City. “Ne do ta heqim qeverinë nga shpina juaj dhe nga xhepi juaj.”
(Sipas Departamentit të Thesarit, qeveria federale shpenzoi 6.8 trilion dollarë në vitin fiskal 2024.)
Por ekspertët kanë shprehur dyshime për mundësinë që Musk të shkurtojë afërsisht 2 trilion dollarë.
Duke folur në Klubin Ekonomik të New York-ut të martën, ish-Sekretari i Thesarit Larry Summers tha se Musk do të ishte me fat të gjente 200 miliardë dollarë në shkurtime të buxhetit federal, pasi mundësitë për të kufizuar shpërdorimin janë të kufizuara.
Glenn Hubbard, ekonomist dhe ish-dekan i Shkollës së Biznesit të Universitetit Columbia, tha se do të ishte shumë sfiduese të shkurtohej kaq shumë shpenzim nëse shpenzimet e interesit, programet e të drejtave dhe mbrojtja do të ishin të paprekshme.
“Është thjesht matematikisht e pamundur të gjenden 2 trilion dollarë,” tha Hubbard, një ish-kryetar i Këshillit të Këshilltarëve Ekonomikë të SHBA-së në administratën e George W. Bush, në Klubin Ekonomik.
Trump dhe republikanët në Kongres kanë kohë që kanë theksuar luftimin e shpërdorimeve, mashtrimit dhe abuzimit si mënyra për të kursyer para për qeverinë federale. Por kjo shprehje është “shpesh një justifikim për të mos bërë asgjë,” tha Marc Goldwein, drejtor i lartë i politikave për Komitetin për një Buxhet Federal të Përgjegjshëm, për CNN kur Trump për herë të parë diskutoi krijimin e një komisioni për efikasitetin e qeverisë.
Komisionit do t’i duhej t’i jepej një mandat i gjerë për të shqyrtuar programet më të mëdha të shpenzimeve federale – Sigurimet Shoqërore, Medicare dhe mbrojtjen – për të qenë më efektiv, tha Goldwein.
Një sindikatë kryesore për punonjësit federalë, të cilët tashmë po përgatiten për mundësinë e një spastrimi gjatë administratës së dytë të Trump, gjithashtu kritikoi idenë e një komisioni për efikasitetin e qeverisë.
“Elon Musk dhe Donald Trump kujdesen për një gjë: pasurimin e xhepave të tyre. Jo për efikasitetin e qeverisë dhe sigurisht jo për përmirësimin e gjërave për amerikanët e zakonshëm,” tha Everett Kelley, presidenti kombëtar i Federatës Amerikane të Punonjësve të Qeverisë, në një deklaratë në fillim të shtatorit.